Các thử thách thường gặp khi học MBA

Học MBA là lựa chọn của nhiều nhà quản lý, doanh nhân và những người muốn phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh. Tuy nhiên, theo khảo sát của Graduate Management Admission Council (GMAC, 2023), có tới 68% học viên MBA cho biết họ từng gặp khó khăn đáng kể trong quá trình học, đặc biệt là về quản lý thời gian và áp lực tài chính.

Các thử thách thường gặp khi học MBA

Dưới đây là những thử thách phổ biến mà học viên MBA thường đối mặt:

Áp lực thời gian

Phần lớn học viên MBA là những người đã đi làm, vì vậy họ phải cân bằng giữa công việc, học tập và cuộc sống cá nhân. Chuyên gia giáo dục GS. Nancy Rothbard (Wharton School) nhận định:“Thời gian không chỉ là vấn đề phân bổ, mà là vấn đề ưu tiên. Nhiều học viên MBA giỏi chuyên môn nhưng thất bại trong việc xác định điều gì thực sự quan trọng trong giai đoạn học.”

Một khóa chương trình MBA toàn thời gian thường kéo dài từ 1–2 năm, trong khi MBA bán thời gian có thể kéo dài 3–4 năm, đồng nghĩa với việc học viên phải duy trì động lực lâu dài. Việc tham gia nhiều dự án nhóm, nghiên cứu tình huống và kỳ thi liên tiếp khiến áp lực thời gian trở thành thử thách hàng đầu.

Gánh nặng tài chính

Chi phí học MBA tại các trường top đầu như Harvard, Stanford hay INSEAD có thể lên tới 70.000 – 120.000 USD/năm (theo U.S. News, 2024). Ngoài học phí, học viên còn phải tính đến chi phí sinh hoạt, sách vở, đi lại, thậm chí là cơ hội bị mất thu nhập nếu học toàn thời gian.

Mặc dù ROI (Return on Investment) của MBA thường được đánh giá cao – theo nghiên cứu của Financial Times 2023, mức lương trung bình sau khi tốt nghiệp MBA tăng khoảng 70–110% – nhưng áp lực chi trả ngay trong quá trình học vẫn là thách thức lớn, đặc biệt với những người tự chi trả mà không có học bổng hay hỗ trợ từ công ty.

Khối lượng kiến thức và yêu cầu học thuật cao

MBA không chỉ là học lý thuyết kinh doanh mà còn bao gồm nhiều môn học phức tạp như Tài chính, Phân tích dữ liệu, Quản trị chiến lược, Marketing quốc tế… Ngoài ra, các trường MBA thường áp dụng phương pháp case study (nghiên cứu tình huống) yêu cầu học viên phân tích sâu và đưa ra giải pháp thực tế.

Theo báo cáo của Harvard Business Review, trung bình một học viên MBA dành 20–30 giờ mỗi tuần cho việc đọc tài liệu, làm bài tập nhóm và chuẩn bị bài thuyết trình. Điều này dễ khiến người học bị “quá tải” nếu không có kỹ năng quản lý học tập hiệu quả.

Áp lực cạnh tranh và networking

Một môi trường MBA quy tụ nhiều cá nhân xuất sắc đến từ nhiều quốc gia, ngành nghề khác nhau. Điều này tạo nên cơ hội học hỏi lớn, nhưng cũng gây áp lực cạnh tranh. Học viên không chỉ cần hoàn thành bài tập xuất sắc mà còn phải xây dựng mạng lưới quan hệ (network) mạnh mẽ để hỗ trợ sự nghiệp sau này.

Chuyên gia quản trị nhân sự Peter Cappelli (University of Pennsylvania) nhận xét: “Kỹ năng networking đôi khi quan trọng ngang hoặc hơn cả điểm số, nhưng nhiều học viên chưa quen với việc chủ động kết nối, dẫn đến bỏ lỡ cơ hội nghề nghiệp.”

Cân bằng tâm lý và sức khỏe

Việc học chương trình MBA đòi hỏi cường độ cao, áp lực từ bài vở, tài chính, cạnh tranh có thể dẫn đến căng thẳng kéo dài. Theo Nghiên cứu của Journal of Management Education (2022), gần 40% học viên MBA báo cáo các triệu chứng stress hoặc kiệt sức trong suốt khóa học. Nếu không được quản lý tốt, điều này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả học tập và sức khỏe tổng thể.

Cách vượt qua các thử thách khi học MBA

Lập kế hoạch thời gian thông minh

Sử dụng các công cụ quản lý thời gian như Trello, Notion hoặc Google Calendar để sắp xếp lịch học và công việc. Ưu tiên các nhiệm vụ quan trọng và phân bổ thời gian cố định cho việc học mỗi ngày.

Một mẹo từ GS. Jeffrey Pfeffer (Stanford Graduate School of Business): “Đừng cố gắng làm mọi thứ cùng lúc. Hãy tập trung vào 20% nhiệm vụ mang lại 80% kết quả.”

Tìm kiếm nguồn hỗ trợ tài chính

Nghiên cứu học bổng, hỗ trợ từ công ty hoặc các khoản vay ưu đãi cho học viên MBA. Ngoài ra, có thể chọn hình thức MBA bán thời gian để vừa học vừa duy trì thu nhập.

Ví dụ: Chương trình MBA bán thời gian của NUS Business School (Singapore) cho phép học viên học vào buổi tối hoặc cuối tuần, giảm áp lực tài chính.

Phát triển kỹ năng học tập chủ động

Thay vì chỉ đọc lý thuyết, hãy tích cực tham gia thảo luận nhóm, phân tích case study và ứng dụng kiến thức vào công việc thực tế. Điều này giúp ghi nhớ lâu hơn và nâng cao khả năng xử lý tình huống.

Ngoài ra, việc duy trì thói quen đọc báo cáo kinh tế (World Economic Forum, IMF Reports…) giúp bạn nắm bắt xu hướng thị trường, hỗ trợ cho các bài tập chiến lược.

Xây dựng mạng lưới quan hệ hiệu quả

Chủ động tham gia các sự kiện, hội thảo, câu lạc bộ sinh viên để kết nối với giảng viên, cựu học viên và bạn cùng lớp. Networking không chỉ mở ra cơ hội nghề nghiệp mà còn mang lại sự hỗ trợ trong học tập.

Một nghiên cứu của GMAC cho thấy 85% cơ hội việc làm sau MBA đến từ các mối quan hệ cá nhân hoặc giới thiệu từ người quen.

Duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần

Thực hiện các hoạt động thể thao nhẹ nhàng như chạy bộ, yoga hoặc thiền giúp giảm căng thẳng. Đồng thời, đừng ngại tìm đến sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý hoặc nhóm hỗ trợ nếu cảm thấy áp lực quá lớn.

Học viên MBA Nguyễn Minh Khôi (INSEAD 2022) chia sẻ: “Điều tôi học được không chỉ là kiến thức quản trị, mà là cách quản lý năng lượng bản thân. Nếu sức khỏe không ổn, mọi kế hoạch học tập đều khó thực hiện.”

Học chương trình MBA là hành trình đòi hỏi sự kiên trì, kỷ luật và khả năng thích nghi cao. Bằng cách nhận diện sớm các thử thách và áp dụng chiến lược phù hợp, học viên có thể không chỉ vượt qua mà còn tận dụng tối đa giá trị mà chương trình mang lại. Dù áp lực về thời gian, tài chính hay cạnh tranh, điều quan trọng là duy trì mục tiêu dài hạn và đầu tư nghiêm túc vào chính bản thân.

Đồng hành cùng học viên trên hành trình này, Viện IDEAS là một đơn vị hỗ trợ học thuật quốc tế hàng đầu tại Việt Nam, với hơn 14 năm đồng hành cùng học viên Việt Nam trong hành trình theo học các chương trình sau đại học tại những trường quốc tế danh tiếng. Viện là đối tác học thuật của nhiều trường như Swiss UMEF, Ascencia Business School, College de Paris… và cung cấp hệ thống hỗ trợ bao gồm LMS, các lớp chuyên đề, workshop, webinar và gói trải nghiệm lễ nhận bằng quốc tế tại Hoa Kỳ, Thụy Sĩ, Pháp… Để tìm hiểu chi tiết hơn, bạn có thể truy cập Viện IDEAS. 

Tác giả: Đông Chí